Bron: GreenTechPower

Spiegelven Golfclub in Genk koos er twee jaar geleden voor om de repetitieve taken van de greenkeepers te automatiseren zodat deze mensen zich konden richten op wat echt toegevoegde waarde brengt: het verzorgen van de golfbaan. Ze ging daarvoor een samenwerking aan met VDB Technics, ook uit Genk.

Door personeelsgebrek zijn eigenaars van golfterreinen op zoek naar oplossingen om het onderhoud van de terreinen waar mogelijk te automatiseren en zelfs te verbeteren. Automatisch maaien van fairways en semi-roughs is een eerste facet waar veel winst te halen valt. Dat is een ervaring die VDB Technics al deelt met Golfforum Lummen, WaseGolf en de Lilse Golf.

Naast ontwikkelaar en installateur van de Drop-pit is het bedrijf uit Genk ook een veelgevraagde partner om het maaien op golf- en sportterreinen te automatiseren.
Een laatste realisatie op dat vlak is het project op de golfclub Spiegelven in het Limburgse Genk. Daar zorgen sinds midden dit jaar zeven maaiers voor het korthouden van de fairways en de semi-roughs op deze 18 + kleine 9-holesbaan.

Zonder omtrekdraad
Yves van den Bosch: ‘Met ons systeem kan je 100% op gps werken en dus zonder omtrekdraad. Wanneer de maaier bijvoorbeeld onder bomen geen signaal krijgt, dan stopt hij en gaat verder zodra hij terug signaal waarneemt. Wanneer je 100% perfectie wenst en dan 4G combineert met een omtrekdraad – hybrid mowing – dan kan hij altijd verder. Spiegelven als laatste realisatie is een terrein met veel bomen, en daar werkt het systeem perfect, zelfs zonder draad. Je kunt in ons systeem kiezen voor een rtk-robot op 4G of voor een robot met een wifisignaal. In dat laatste geval kan dat signaal wel gestoord worden door bijvoorbeeld een heuvel.’

Meer tijd om het terrein te verzorgen
Door te werken met robots en ook semi-roughs en fairways te maaien – twee verschillende hoogtes – heeft de greenkeeper meer tijd vrij om regelmatig het terrein proper te houden en bijvoorbeeld takken te ruimen na een storm en zo. Vroeger vermaalde de fairwaymaaier alles wat op het terrein lag: gras, kleine takken, dennenappels … Dat liet op momenten een niet zo fraaie indruk na.

Als de greenkeeper dagelijks die dingen manueel kan weghalen en de robotmaaier het werk kan laten doen, dan krijg je een veel mooier terrein dat door de spelers ook gewaardeerd wordt. Zelfs op de semi-rough ligt er geen afgemaaid gras meer omdat deze meerdere keren – en dus korter – gemaaid wordt. Het zicht is mooier omdat je vier maairichtingen kunt instellen. Je kunt dambordpatronen creëren en door de evolutie van de software komen er iedere dag nieuwe mogelijkheden bij. Als installateur stel je dan de meest efficiënte lijnen in om de maaier maximaal te laten maaien in zo min mogelijk tijd.

Netwerk van antennes
Yves: ‘Met het 4G-basisstation dat hier bij ons op kantoor hangt, kunnen we een cirkel met een straal van vijftien kilometer afdekken. Daarin kan ik al die robots aansturen op twee tot drie centimeter nauwkeurig. Als er om de dertig kilometer zo een antenne komt, krijg je een netwerk van antennes waar de maaiers in die regio hun signaal kunnen vinden. Klanten betalen het dataverbruik per jaar dat op pakweg 150 euro komt. De Ballpicker draait op dezelfde technologie.’

Automatisch maaien van 18 + kleine 9-holes met zeven maaiers in de praktijk
Lode Moies, verkoopverantwoordelijke: ‘We hebben in Spiegelven drie fairways die gemaaid worden, de 12, 13 en 14. We hebben daar een laadstation dat we zo dicht mogelijk bij de stroomvoorziening zetten en op een plaats waar het maximaal de satellieten kan ontvangen.’

‘Vervolgens bepalen we de route van de maaier, we gaan alles inlezen en een map creëren waardoor je het laadstation met een loop verbindt. Je moet vanaf het laadstation vertrekken met een perimeterdraad zodat de maaier perfect kan aandokken. De draad gaat tot in het te maaien veld: hij wordt makkelijk door de maaier gevonden en hij kan aandokken.’

‘We creëren eerst de ‘safety connected zone’, dat is eigenlijk de draad van vroeger, en lezen dan de fairway en de semi-rough in. Die safety zone kan enkel door de dealer worden ingesteld. Binnen deze zone kan de gebruiker zelf naar hartenlust instellen en eigen zones met verschillende vereisten creëren. We kunnen tot 3.000 gps-punten gaan maken met onze software. Dat betekent een hoge nauwkeurigheid in hoeken en kanten. Vergelijk het met pixels bij een foto. Vanuit de ‘hoofdsafetyzone’ kan de maaier vertrekken naar de andere zones.’

‘De maaier vertrekt vanuit zijn loop-laadstation in de hoofdsafetyzone van de 14 naar de 13 en van daaruit naar de 12. We hebben de zones en dan de paden tussen de zones gecreëerd. En daar kan de greenkeeper dan zelf kiezen welke zones hij hoeveel keer maait en op welke hoogte of volgens welk patroon. Hij kan ook ingeven hoeveel percent van de tijd de maaier binnen een cyclus in een bepaalde zone mag maaien.’

‘Dan kunnen we een maaischema opstellen. Via het instellen van werkuren kun je bijvoorbeeld het element zones overbruggen. Aan de andere kant kun je het nog veel eenvoudiger maken zodat de greenkeeper gewoon iedere keer zelf kan bepalen waar de maaier(s) naartoe moet(en).’

De klant kan nu makkelijk wijzigingen aan het maaiproces aanbrengen, bijvoorbeeld no-gozones invoeren of een bunker vergroten. Hij kan de maaiers ook op meerdere devices tegelijk installeren en apart rechten toekennen volgens een bepaalde hiërarchie van gebruikers. Op 24 uur tijd hebben de maaiers hier heel het terrein (18+9) gemaaid.

In Spiegelven heeft VDB Technics het geheel ingedeeld in de drie fairways en de semi-roughs. De maaihoogte van de robots is instelbaar tussen 12 en 100mm.

Lode: ‘Zo komen we in totaal tot een vijftiental fairways – er zijn er ook enkele die verwaarloosbaar klein zijn – die we automatisch maaien. Bij de fairways die door het bos lopen, werken we met een perimeterdraad.’

‘Wij hebben samen met de klant een combinatie van zeven maaiers uitgekozen en de maaicapaciteit van iedere machine gerespecteerd. Wij trekken bij de berekening van de aangegeven capaciteit ongeveer 15% af omdat we rekening houden met rust- en laadtijden, transporttijden, sproeitijden op het veld enzovoort. We gaan er bij onze berekening van uit dat de maaiers nooit volcontinu gaan kunnen werken.’

‘Deze installatie hebben we in stappen opgebouwd’, aldus Lode. ‘Als eerste project hebben we alleen de fairways ingelezen en dan kwamen we uit op maximaal 1,5 tot 2 hectare. Een tijdje later hebben we de semi-roughs erbij genomen. Daarna zijn we voor de verschillende semi-roughs verschillende maaihoogtes gaan instellen.’

GTP: ‘Hoe verdeel je de oppervlakte door het ideale aantal maaiers? Beter twee grote dan vier kleine?’
Lode: ‘Dat hangt af van de staat en de vorm van het terrein. We bekijken dat ter plaatse en maken er dan een project van. We nemen er de kaart bij, maken een analyse, kijken of het een heel lang en smal terrein is of net niet … En op basis van die gegevens gaan we kiezen welk type maaier en ook hoeveel maaiers we gaan installeren.’

Yves: ‘Voor de Ballpicker maken wij ook een indeling van de driving range. We zullen deze in de drukke periodes bij voorkeur in de ‘high density’ zone laten rijden. In de zones waar minder ballen liggen, hoeft hij niet zoveel te rijden. Eerst de grote massa weghalen. Om echt vlot te werken moeten er net zoveel ballen op het terrein als in de bak liggen, er moet een soort continue wisselwerking zijn: speler speelt weg en robot haalt binnen.’

GTP: ‘Willen jullie dit ook opentrekken naar sportvelden?’
Yves: ‘Voetbalclub Bree-Beek is volledig met rtk uitgerust, daar maaien ze vijf pleinen met één maaier.’

‘In 2020 was er een gunning van Sport Vlaanderen uitgekomen waarbij deze maaier als beste uit de test is gekomen. Daardoor kunnen sportverenigingen of gemeentebesturen nu vijf jaar lang een aanvraag doen voor robotmaaiers voor automatisering van hun sportvelden waardoor wij tegen een verminderde prijs de robots kunnen gaan installeren. Veel gemeentes gaan op deze manier de voordelen van automatisch maaien leren ontdekken. De sportvereniging of het gemeentebestuur wordt de eigenaar van de robot. We hebben hier in de provincie al heel wat gemeentes gerobotiseerd op dat vlak.’

GTP: ‘Hoeveel maaiers heeft Spiegelven daardoor uitgespaard?’
Lode: ‘De machines die er waren, bleven behouden zodat er een back-up blijft. Stel dat er een wedstrijd is en men wil de gekende strakke lijnen, dan worden die ingezet. Maaien met een cilindermaaier heeft de gekende voordelen die je met een rotatieve maaier nooit kunt evenaren. Maai bijvoorbeeld continu met de robot op 15 mm en juist voor een wedstrijd met de oude fairwaymaaier op 14 mm. Dan heb je geen grasafval en krijg je de mooie, strakke lijnen.
Bovendien krijg je een stevigere grasmat en plakt er geen gras meer aan de schoenen van de spelers.’

Hoe berekent een sport- of golfclub de investering?
Yves: ‘Eerste uitgangspunt: ‘ik vind geen personeel’. Spiegelven spaart ongeveer 25 tot 30 uren per week uit door het automatisch maaien van semiroughs en fairways. Die greenkeeper heeft nu tijd om de bosranden eens proper te blazen, of takken op te rapen. Het terrein ziet er veel netter uit met deze investering dan wanneer je met een gewone fairwaymaaier zou maaien.
Laat ons zeggen dat de investering in een conventionele fairwaymaaier met gps-sturing overeenkomt met de complete robotinstallatie met meerdere maaiers. Het onderhoud van deze maaier is natuurlijk veel lager dan dat van een kooimaaier.’
‘Bovendien kun je hier ook ’s nachts mee maaien zonder iets of iemand te storen. En mocht dat niet kunnen, dan pas je je maaischema hierop aan. Een ander voordeel is dat je weinig afhankelijk bent van het weer en geen insporing maakt. Je kunt ook hellingen tot 45% aan, en je moet minder prikken. En doordat je alle dagen maait, mag je al eens een dag overslaan. Je kan je bemestingsschema ook aanpassen: minder kilo’s in totaal en meer gespreid.’

Zeven robots op Spiegelven: dagboek van 2023
Bij Spiegelven was de fairwaymaaier toe aan vervanging. Een tweede argument pro automatisch maaien was voor de Genkse golfclub dat er weinig goeie vaste werkkrachten te vinden waren. Omdat Spiegelven al langer met VDB Technics werkte, hebben beide partijen de koppen bij elkaar gestoken. Voor iets meer dan het aankoopbedrag van de gps-gestuurde fairwaymaaier hebben ze hier nu voor deze maaioplossing gekozen. Bovendien worden nu ook de semi-roughs erbij gedaan en is er overcapaciteit. En met deze groeizame zomer hebben de robots alles mooi onder controle kunnen houden. Gemiddeld zet elke robot hier van begin april tot eind augustus circa 3.500 km op de teller. En dat met een werkbreedte van 1,03 meter.

Onderhoud
Yves: ‘Alle maaiers ondergaan een standaard winteronderhoud. Ze komen naar hier en worden gepoetst, de motoren gaan eruit, de tandwielkastjes worden geopend, lagers worden eventueel vervangen en er gaat nieuw vet in. De neuswieltjes, ophanging en die dingen worden vervangen als ze overmatige slijtage vertonen. Daarvoor rekenen we een vaste prijs van 655 euro per maaier all-in. Daarin krijg je nog eens 10% op alle onderdelen die je koopt. Zo betaal je bijvoorbeeld 100 euro voor een set van 50 mesjes, die je één keer per maand vervangt. Er zijn plaatsen waar ze voor een sportveld de mesjes maar één keer per jaar vervangen en andere waar ze alle twee weken nieuwe moeten steken. Dat hangt van de gras- en grondsoort af. Bij de Ballpicker doen we ter plaatse onderhoud op kilometers.’